Zbigniew Warpechowski

Urodził się w 1938 roku w Płoskach na Wołyniu. Mieszka i pracuje w Sandomierzu.
W latach 1956-1962 studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej, a w latach 1964-65 przez rok był studentem na Wydziale Form Przemysłowych w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Od 1967 roku Warpechowski uprawia sztukę performance, co czyni go prekursorem tego nurtu, nie tylko w Polsce, ale i na arenie międzynarodowej. Do tej pory jest autorem ponad  trzystu  wystąpień w wielu krajach Europy, Azji i Ameryki Północnej. W 1985 roku został członkiem Grupy Krakowskiej, a od 1986 roku należał do legendarnego Black Market – międzynarodowej grupy zrzeszającej pionierów sztuki performance, jak Norbert Klassen, Alastair MacLennan, Nigel Rolfe, Zygmunt Piotrowski  i inni. Wykonał scenografię do ośmiu filmów fabularnych, w tym czterech w reżyserii Grzegorza Królikiewicza.
Warpechowski rozpoczął karierę artystyczną od malarstwa figuratywnego. Po przerwaniu studiów w krakowskiej ASP pochłonęło go pisanie wierszy i to właśnie poezja stała się bodźcem prowadzącym tego artystę do sztuki performance.  Na początku to, co robiłem nazywałem akcjami – mówi artysta – Termin performance po raz pierwszy usłyszałem w 1975 roku w Marsylii.
Dwie pierwsze akcje artysty "Kwadrans poetycki" (wraz z Tomaszem Stańko) i "Kwadrans poetycki z towarzyszeniem adapteru i fortepianu" odbyły się w 1967 roku w krakowskim Klubie 13 i łączyły w sobie elementy muzyki, poezji oraz częściowo improwizowanych gestów.
W 1971 roku Warpechowski wykonał w warszawskim Biurze Poezji Andrzeja Partuma pierwszy z serii performance z żywą rybą pt: "Woda".  W kolejnych akcjach pojawiały się też żywe ptaki;  gołębie i papużki, jak w działaniu dokamerowym "Nieinterwencja – Nic" z 1974 roku. Jednym z kluczowych pojęć dla jego sztuki było właśnie pojęcie "NIC", pojawiające się jako temat akcji, jak i  instalacji, na przykład w enviroment pt.: "Talerzowanie", którego pierwsza wersja powstała w galerii Krzysztofory w 1971 roku, a rok później została powtórzona w Edynburgu w galerii Richarda Demarco.
Ważnym performance w karierze Warpechowskiego był "Champion of Golgotha" (1978), w którym poruszał kwestię idolatrii, tworząc figurę Chrystusa jako współczesnego idola sportowego. Do tej postaci wracał jeszcze wielokrotnie, traktując Championa, jak swoiste alter ego.
W dorobku Warpechowskiego jest też sporo performances, w których artysta, w imię autentyzmu ekspresji, męczył swoje ciało, kaleczył się i biczował, jak np. "Porozumienie" z 1981 roku, w którym  odnosił się do aktualnej sytuacji politycznej w Polsce. W 1984 roku podczas wystąpienia w Stuttgarcie pt.: "Marsz" podpalił sobie włosy. Fotografia z tej właśnie akcji znalazła się na okładce książki Elisabeth Jappe Performance - Ritual - Prozess. Handbuch der Aktionskunst in Europa (Monachium, 1993).
Od pewnego czasu Warpechowski, który sam nazywa siebie konserwatystą awangardowym, wykonuje performance o charakterze bardzo krytycznym wobec współczesnej kultury konsumpcyjnej, dominacji mediów, postmodernizmu i liberalizmu obyczajowego, jak na przykład: "Róg pamięci" (1997), czy "Wariant nadrzędny" (2004).
W 1971 roku na Zjeździe Marzycieli w Elblągu Warpechowski ogłosił swój pierwszy manifest teoretyczny "Artysta jest", w którym podkreślił znaczenie działania indywidualnego artysty i na własną odpowiedzialność w procesie powstawania awangardowego dzieła sztuki.
Od tego czasu opublikował wiele tekstów i książek między innymi "Podręcznik" (1990), "Zasobnik" (1998), "Podnośnik" (2001), "Statecznik" (2004), "Podręcznik bis" (2006) oraz "Konserwatyzm Awangardowy" (2014), w których opisuje swoje przemyślenia na temat kultury współczesnej, filozofii, wiary i  osobistych doświadczeń.
Zbigniew Warpechowski jest też autorem rzeźb i obiektów, na przykład: seria "Tatuaży" (1983-1987), "Słowo" (2009) czy "Autorytet" (2010).
Ostatnio coraz częściej skłania się też ku malarstwu w jego niemal klasycznej formie, zarówno pod względem techniki, jak i poruszanych tematów.
W 1997 roku Zbigniew Warpechowski otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za 30-letnią działalność w dziedzinie performance, a w 2009 Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2014 roku odbyła się w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki obszerna wystawa retrospektywna Zbigniewa Warpechowskiego pod tytułem "To", a w 2017, także tam, "Uroczysty performance" z okazji pięćdziesięciolecia działalności artysty na polu sztuki akcji.
Prace artysty znajdują się między innymi w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie,  Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK w Krakowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy i wielu innych.